Dzieje miasta

---

Miasto położone na skraju Puszczy Piskiej w południowo-wschodniej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, nad jeziorem Roś i rzeką Pisą, wypływającą z tegoż jeziora.

Pisz jest najważniejszym miastem regionu. Jego nazwa jest pochodzenia pruskiego i wywodzi się od wyrazu "pisa", co oznaczało "bagno". Mieszkańcy przyjęli tę nazwę od wypływającej z jeziora Roś rzeki o bagnistych brzegach. Natomiast wzniesiony nad Pisą zamek otrzymał nazwę Johannisburg. Pierwszy przywilej dotyczący osady, która powstała wokół zamku, nadano w 1367 roku. Prawa miejskie otrzymał Pisz w 1645 roku i formalnie przyjął nazwę zamku. Miejscowi Mazurzy nazywali miasto Jańsborkiem i nazwa w tej formie przetrwała aż do 1946 r.

Początkowo jako osada bartna, Pisz w XV wieku przeżywał swój rozkwit. Dzięki jego dogodnemu położeniu wielu kupców z południa zmierzało tędy do Gdańska, podobnie flisacy spławiali towary Pisą do Narwi i Wisły.
Wszystkie dziejowe klęski z przeszłości Ziemi Piskiej nie ominęły także Pisza, ale już na początku XIX wieku miasto ponownie odradza się i w roku 1876 osiąga liczbę około 3.000 mieszkańców. W 1885 r. uruchomiono połączenie kolejowe z Olsztynem i Ełkiem, w 1907 założono wodociąg i gazownię, a w 1913 r. rzeźnię miejską.
Tradycje przemysłowe Pisza, z uwagi na bogate obszary leśne i płytko zalegające pokłady rudy darniowej, związane są z przetwórstwem drzewnym (tartak) i metalurgicznym (huta w Wądołku, hamernie w Wiartlu i Jaśkowie). Z czasem rozwinął się zwłaszcza przemysł drzewny - tartak piski, przekształcony w Zakłady Przemysłu Sklejek, stworzył trzon tego przemysłu.
W Piszu urodziło się dwóch wybitnych ludzi: Jerzy Pisański (XVIIIw), uczony, autor pierwszej historii Prus, i Gustaw Gizewiusz (XIXw), wybitny działacz mazurski, autor głośnej pracy "Polska kwestia językowa w Prusach", współredaktor dwóch gazet wychodzących w języku polskim na Mazurach.
Miasto po II wojnie światowej odbudowano, a ludność z 6.400 .w 1939 roku wzrosła do 19.375 mieszkańców ( luty 1992 r. ). W ostatnich dwóch latach wzrosła sieć usług, powstało wiele sklepów spożywczych i przemysłowych.

Źródła:
-http://www.tmar.7form.pl/artyk/zamek/zamek_clip_image032.jpg
-http://www.pisz.pl/pl/historia.

Coś Dla Miłośników Historii..

  1.       Kościół p.w. św. Jana Chrzciciela

Kościół przy ul. Kościuszki został wybudowany w 1843r. na miejscu wcześniejszej świątyni zniszczonej przez pożar. Posiada konstrukcję ryglową, do budowli przylega wieża z końca XVII w. Wewnątrz kościoła znajduje się późnorenesansowy ołtarz główny z obrazem Chrystusa Ukrzyżowanego, który został odnowiony w 1696r. i barokowa ambona z 1701 roku oraz XVII-wieczne: krucyfiks drewniany, polichromowany, polichromowany pelikan i chrzcielnica.  Kościół przed wojną należał do społeczności ewangelickiej, od 1946r.  jest siedzibą parafii rzymsko-katolickiej.


2.        Ruiny Zamku Krzyżackiego

Historia kiego sięga 1268 roku, kiedy to wybudowano „umocniony dom myśliwski”. Jednak data ta jest mało prawdopodobna, aby przed zakończeniem podboju ziem pruskich (1283 r.) powstała krzyżacka warownia na tak odległych terenach, jakimi była ówczesna Galindia. Przypuszczać więc można, że dopiero w okresie od 1289 do 1344 roku bracia Zakonu Najświętszej Marii Panny wznieśli, w miejscu pruskiego grodu, na prawym, zachodnim brzegu Pisy, obronny, drewniano – ziemny dwór, którym zarządzał zakonny prokurator podległy komturowi w Bałdze.

W 1945r. obiekt został zniszczony. Ruiny przetrwały do lat sześćdziesiątych. Wtedy to rozebrano fragmenty widocznych jeszcze murów obronnych i zasypano piwnice (prawdopodobnie XVIII-wieczne). Pozostałości są dziś jeszcze czytelne w alejach parku miejskiego nad Pisą. W 2003r. przeprowadzono w tym miejscu wstępne prace archeolgiczne. Natrafiono na mury obronne, bramę i fragmenty iwnic. Widoczne były ślady ognia.

Z zamkiem piskim wiąże się legenda o przejściu podziemnym wiodącym do dau krzyżackiego w Łupkach. Przejście miało prowadzić pod dnem Pisy.

  3.        Dom Królewski

Przy ul. Rybackiej 8 (róg ul. 1 Maja) znajduje się murowany budynek z XVIII w. z łamanym dachem, z którego wyrasta niewielka facjatka. Jest to jeden z najciekawszych zabytków architektonicznych starego Pisza. Według legendy w tym budynku nocował polski król (stąd nazwa) August II Mocny. Trudno to uznać za wiarygodny przekaz, gdyż budynek jest zbyt późny. Być może wcześniej w tym miejscu stała inna budowla, gdzie rzeczywiście zatrzymał się monarcha. Obecnie gospodarzem budynku jest Społeczne Ognisko Muzyczne prowadzone przez Towarzystwo Muzyczne im. Emila Młynarskiego.

  4.        Kamienna Baba

W Piszu na Mazurach, na świeżo wyremontowanym, centralnym placu miasta, naprzeciw ratusza, ustawiono tajemniczy, kamienny posąg. "Kamienna Baba" została znaleziona we wsi Wejsuny w 1872 roku. Być może najstarszy i 140 cm, z wyraźnie wyodrębnioną twarzą. W 1969 roku została przewieziona do Pisza i do 2010 roku stała obok ratusza przy baszcie. Uważa się, że autorem tej rzeźby było staropruskie plemię Galindów i przedstawia jakieś czczone przez nich bóstwo. Według innych "babę" wyrzeźbił mieszkaniec Wejsun na pamiątkę przemarszu wojsk Napoleona.

  5.       Pomnik Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego

Twórczość Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego jest ściśle związana z Mazurami i powiatem piskim. To właśnie tutaj, w leśniczówce Pranie, powstały jego najważniejsze dzieła, m.in. Kronika Olsztyńska. Pomnik poety w formie popiersia stanął przy głównej ulicy miasta, obok domu kultury, gdzie cyklicznie organizowany jest "Otwarty Turniej Jednego Wiersza o Srebrną Monetę Gałczyńskiego".

6.       Ratusz

Ratusz w Piszu istniał już zapewne w XVII w. Na planie ukazującym Pisz w 1684r. zaznaczono bryłę ratusza zamykającą południową pierzeję rynku. To zapewne ten właśnie budynek przetrwał do 1898r., gdy wykonano najstarszą znaną fotografię Pisza, przedstawiającą stary ratusz przed rozbiórką.

Trzy lata później za francuskie pieniądze pochodzące z kontrybucji wojennej (po klęsce Francji w wojnie z Prusami w latach 1870 - 71r.) wybudowano w tym samym miejscu nowy obiekt.



Ratusz oddano do użytku w 1901r. Neogotyckiej budowli charakteru nadają ostrołukowe okna i gzymsy z cegły oraz widoczny od strony rynku zegar. Ratusz zwieńcza sygnaturka z wiatrowskazem, na którym można odczytać datę zakończenia budowy – 1900r. Warto też zwrócić uwagę na zewnętrzne drzwi, z pięknymi okuciami. Na skrzydłach widnieje herb Pisza - głowa św. Jana Chrzciciela. W 2013r. został przeprowadzony remont. W ratuszu mieściły się niegdyś władze miejskie. Aktualnie mieści Muzeum Ziemi Piskiej, Starostwo Powiatowe i Urząd Stanu Cywilnego.

źródła:
http://www.pisz.pl/pl/nasze_miasto/o_piszu/zabytki/
http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/19278,pisz-tajemnica-kamiennej-baby.html
http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/22094,pisz-pomnik-konstantego-ildefonsa-galczynskiego.html

Puszcza Piska

Puszcza  Piska jest największym kompleksem leśnym na Mazurach.Przylega do Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Potrafi ona zachwycić swoim urokiem.  Różnorodność roślin i zwierząt, liczne bagna i mokradła, meandrujące rzeki,  to tylko nieliczne elementy tej niezwykłej krainy. Warto poznawać różne jej zakątki ze względu na ich niepowtarzalny urok oraz bogatą florę i faunę. 

 
 W lasach żyje dużo gatunków zwierząt: m.in. jelenie, łosie, sarny, dziki, zające, lisy i od niedawna rysie . W dawnych czasach na obszarze Puszczy można spotkać było: tury, niedźwiedzie i rosomaki. W Kadzidłowie na obszarze 100 ha znajduje się prywatny park dzikich zwierzą. 
W runie występują chronione rośliny, m.in. lilia złotogłów, wielosił błękitny, rosiczka okrągłolistna, wawrzynek wilczełyko, miodunka, żubrówka, obuwnik i 10 gatunków z rodziny storczykowatych. W podszycie występuje m.in. jałowiec, leszczyna, jarzębina, czeremcha, kruszyna, trzmielina i jeżyny.

 




Puszcza Piska to miejsce, w którym wsłuchacie się w głos natury.  Miłośnicy przyrody, wy na pewno znajdziecie tutaj coś dla siebie. Wielka Knieja otwiera się dla wszystkich ludzi rozsądnych, żyjących aktywnie, a przede wszystkim - szanujących naturę.





Źródła:
 http://www.puszczapiska.pl/index.php?option=com_phocagallery&view=category&id=2&Itemid=96&lang=pl
http://www.puszczapiska.pl/
http://pl.wikipedia.org/wiki/Puszcza_Piska


 

Pisz Nocą

Pisz to miasto ,które rozkwita nocą. Po zachodzie słońca ,fani nocnych przygód mogą znaleźć tutaj wszelakie formy rozrywki,począwszy od dyskotek po różne koncerty,oraz projekcje kinowe w tutejszym Domu Kultury. Miasto ożywa najefektywniej w weekend,kiedy wszyscy zmęczeni trudami życia codziennego,pracą i innymi obowiązkami,wychodzą się zrelaksować i poddać swoistej rekreacji. Istnieje w Piszu kilka kluczowych miejsc ,w którzy fani życia nocnego powinni znaleźć coś dla siebie. Przedstawiamy kilka z takich pozycji:

Klub Iguana -  miejsce weekendowych spotkań,dla fanów muzyki rozrywkowej,kameralnej,ludzi po prostu chcących się dobrze pobawić. Jedno z piskich miejsc, które każdy przybysz powinien odwiedzić w weekend bezapelacyjnie. Wspomnienia gwarantowane.

 

   
                                                 

Piski Dom Kultury - Miejsce w którym często odbywają się imprezy społecznościowe i tym podobne przedsięwzięcia. Sporadycznie można również natrafić tam na seanse kinowe i przedstawienia teatralne. Koncerty początkujących piskich wykonawców i artystów.


 

  

Jezioro Roś

  Jeziora stanowią jedną z największych bogactw Mazur. Jest ich tu znacznie więcej niż gdzie indziej, dlatego rejon ten często jest nazywany Krainą Tysiąca Jezior. Jednym z najpiękniejszych jezior w województwie warmińsko-mazurskim jest jezioro Roś. Jest ono położone w pobliżu miasta Pisz. Jezioro Roś charakteryzuje się urozmaiconą rzeźbą dna, z przewagą piaszczystego podłoża ze zmienną głębokością. Linia brzegowa jest różnorodna, rozciągają się tam podmokłe łąki, a w południowo-wschodniej i centralnej części znajdują się lasy. Roś jest jeziorem typu sielawowego, żyją tu takie ryby jak sielawy, ukleje, płocie, okonie, leszcze, szczupaki i miętusy. Natomiast w przybrzeżnych zaroślach gnieżdżą się perkozy, czaple i różne gatunki kaczek.

Jezioro Roś przyciąga swoim urokiem wielu turystów. Zachęcamy Cię również do poznania tego wspaniałego miejsca. Sprzyjający klimat i niesamowity krajobraz wprawią Cię w przyjemny, sielankowy nastrój. Rejsy żeglarskie mogą zapewnić Ci sporą dawkę emocji. Przekonaj się, że naprawdę warto spędzić tu czas.   

Źródła:

 http://www.wedkuje.pl/lowisko,jezioro-ros,165

 http://www.mazury.com/pisz,jezioro,85193.html      

 http://www.mazury.com/pisz,jezioro,85193.html

Miejsa warte odwiedzenia

1. Jednym z miejsc które gorąco polecam jest niewątpliwie plac Daszyńskiego (który jest pięknie odrestaurowany) z zabytkowym ratuszem (który w ostatnim czasie również przechodził renowację). Plac prezentuje się pięknie w każdej porze roku, lecz najwięcej uroku ma latem gdy na środku placu zostaje uruchomiona fontanna która cieszy oko i daje upragnioną ochłodę spacerowiczom. Wokół placu znajdują się zabytkowe budynki które sprawiają, iż każdy może poczuć się jak na ulicy średniowiecznego miasta.

2. Następnym miejscem godnym polecenia jest piska, nowoczesna plaża miejska. Jest to miejsce do spokojnego i bezpiecznego wypoczynku dla dzieci jak i dorosłych. Każdy znajdzie tam coś dla siebie, zarówno amatorzy opalania i kąpieli, jak i szalonej zabawy na placu zabaw.

 3. Gdy po spacerze po placu Daszyńskiego i/ lub po szalonej zabawie na plaży zacznie doskwierać nam głód możemy udać się do jakże uroczego hotelu "Nad Pisą". Jest to hotel położony nad samą rzeką Pisą. Nasze oko może cieszyć nie tylko widok rzeki, ale również piękne ogrody. W hotelu można zjeść bardzo smaczny posiłek, lecz nawet jeśli nie jesteśmy głodni to warto odwiedzić te miejsce i zobaczyć jego urok na własne oczy.

4. A jeśli kogoś zaciekawi bądź zaintryguje historia naszego miasta może udać się do Muzeum Ziemi Piskiej, które znajduje się w budynku zabytkowego ratusza. Możemy się w nim dowiedzieć m. in. jak powstało miasto, kto jest założył, co odkryli archeologowie na tych terenach 

5. A gdy już dzień będzie dobiegał końca a my wciąż będziemy mieć siłę na zabawę możemy odwiedzić najpopularniejszy w Piszu klub Iguana. Znajduje się on w drodze na plażę, więc jeśli starsza część wyprawy nie chce wylegiwać się na plaży może zostać w tym wspaniałym miejscu.










Źródła:
- http://hotparty.pl/images/c3/1395-1313112956.jpg
- http://www.odleglosci.pl/galeria-055725/Ratusz-na-placu-Daszynskiego.jpg
- http://www.salebiznesowe.pl/pisz/hotel-nad-pisa/opis-obiektu
- http://mojemazury.pl/174972,Spacerkiem-po-Piszu.html#axzz2jIPk2S9h
- http://hotparty.pl/iguana-pisz-lokal-1395.html

Malowniczy piski krajobraz

Podczas pobytu na pięknej Ziemi Piskiej na pewno każdy znajdzie chwilę, do zatrzymania się i popodziwiania niepowtarzalnych krajobrazów. Miłośnicy przyrody mogą zawsze zobaczyć tu piękno i różnorodność krajobrazu. Malownicze łąki i pola, zielone, bujne lasy i błękitne wody jezior uczynią każdą wędrówkę niezapomnianym przeżyciem, dlatego co roku, czasem po raz kolejny, przyjeżdża tu wielu ludzi z całej Polski i nie tylko.

Jezioro Roś jest niezwykle atrakcyjne ze względu na swój rozmiar, czystość wody, wielogatunkowość ryb, oraz gęstą roślinność zarastającą brzegi jeziora.
Nadzwyczaj chętnie odwiedzają je amatorzy sportów wodnych, rybacy, żeglarze oraz artyści znajdujący natchnienie w spokojnych falach jeziora.




Gdy popłyniemy wzdłuż brzegu jeziora Roś należy pamiętać aby zatrzymać się na parę minut w miejscach takich jak to. Bujnie obrośnięty brzeg jeziora sprawia wrażenie niedostępnego, lecz z niezwykłą łatwością dopłyniemy prawie do samego brzegu, cumując przy drewnianych pomostach chętnie odwiedzanych przez rybaków.